سال 1373، روزی در یکی از کتاب فروشی های روبروی دانشگاه تهران، چند کتاب دست دوم به زبان روسی دیدم ویکی از آن ها را خریدم.
فروشنده وقتی باقی پولم را پس می داد، گفت که کتاب های روسی دیگری هم دارد ومن اگر مایلم می توانم تعطیلی آخر هفته به منزلش واقع در"شهرآرا"رفته و آن ها را در انبار ببینم.
همین کار را هم کردم. در زیرزمینی بزرگ و مملو از کتاب، حدود دویست جلد کتاب به زبان روسی، در دوسه ردیف روی هم، در گوشه ای قرارداشتند.
بیشترکتاب ها دیوان ورمان شاعران و نویسندگان کلاسیک روس بودند و به نظر می رسید که همه آن ها از قفسه کتاب یک نفربیرون آمده باشند.
سعی کردم تا در بین کتاب ها اثری ازگرایش سیاسی صاحب اصلی اش بیابم ، ولی چیزی دستگیرم نشد.
چند کتاب انتخاب کرده ، پولش را پرداختم و خارج شدم.
در منزل لای صفحات یکی از کتاب ها، یک برگ تقویم رومیزی روسی یافتم.
آن ها که چون من در اتحاد شوروی بوده اند، با این "کتابچه-تقویم" های 365 برگی یک روبلی آشنایی دارند: روی صفحه اول هربرگ مربوط به یک روز، تاریخ وساعات طلوع و غروب خورشید و ماه نوشته می شود و صفحه پشت به گزارشی علمی، حکایتی تاریخی و یا مطلب خواندنی کوتاه دیگر اختصاص دارد.
این برگ تقویم لای کتاب، همانطور که در تصویر زیر می بینید، تاریخ یکشنبه،5 فوریه 1967 (برابر با16 بهمن 1345)را نشان می دهد و در بالای صفحه هم عبارت" پنجاهمین سالگرد حکومت شوراها"(1967-1917)، به چشم می خورد.
در صفحه پشتی این برگ، سه موضوع خواندنی دیده می شود که اولی مربوط است به وضعیت سیارات منظومه شمسی در ماه فوریه؛ دومی اطلاعات و توصیه هایی است برای ماهیگیری در این ماه :"...تحرک ماهی ها دراواخر زمستان، بخصوص در دریاچه های بسته، بسیارکم می شود. وضعیت در رودخانه ها ولی بهتر است..."
و اما مطلب سوم ،دلیل نگهداری این برگ از تقویم توسط یک ایرانی است که از قرار معلوم سال های پیش از انقلاب57، درشوروی اقامت داشته ، به زبان و ادبیات روسی مسلط بوده و احتمالا پس از انقلاب به وطنش بازگشته و سرانجام دست سرنوشت اورا از کتاب هایش دور کرده است.
در این بخش سوم چنین نوشته شده است:
" یک مطلب جالب! سن قدیمی ترین اسباب بازی تا کنون کشف شده توسط باستان شناسان، به 3000 سال می رسد. این اسباب بازی در ایران کشف شده است و اینک در موزه "لوور"پاریس نگهداری می شود".
16 سال پس از ورق خوردن این برگ از تقویم ، درست در همان روز 5 فوریه، در جریان یورش اول به حزب توده ایران، بخش عمده رهبری و کادرهای آن بازداشت می شوند و جز تعداد اندکی، همگی به شهادت می رسند.
و این برگ تقویم، به شکلی اسرارآمیز، یاد آن ها را زنده می کند.
یاد کسانی را که با یاد ایران عزیزشان زنده بودند، بازگشتند و به پایش جان نثار کردند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر